DOC, DOCG là gì? – Tìm hiểu luật rượu vang Ý

Lịch sử luật rượu vang Ý

Trong suốt lịch sử sản xuất rượu vang lâu đời của Ý, có rất ít nỗ lực được thực hiện để điều chỉnh ngành công nghiệp rượu vang quốc gia. Các luật lệ và phân vùng khá phổ biến tại một số địa phương, chẳng hạn như việc vạch ra các ranh giới cụ thể cho việc sản xuất rượu vang ở Tuscany vào đầu những năm 1700. Tuy nhiên chúng không có tác dụng thống nhất đối với các khu vực khác của Ý. Luật rượu vang Ý hiện đại, áp dụng trên phạm vi quốc gia chỉ được thiết lập vào những năm 1960 với sự ra đời của luật Denominazione di Origine Controllata.

Phiên bản luật DOC ban đầu

Phiên bản sớm nhất của các luật về rượu này đã tìm cách chia rượu vang Ý thành hai loại: loại từ các khu vực lịch sử được công nhận, được sản xuất bằng phương pháp truyền thống và rượu vang để bàn đơn giản được sản xuất để tiêu dùng hàng ngày. Mặc dù chính phủ Ý đã nhanh chóng phân loại hàng trăm loại rượu vang khác nhau bằng hệ thống này, nhưng nó nhanh chóng trở nên lỗi thời vào những năm 1970 và 1980 khi quá trình sản xuất rượu vang của Ý có những thay đổi cơ bản.

Nhiều nhà sản xuất rượu bắt đầu áp dụng các kỹ thuật mới và hiện đại không phù hợp với hệ thống quy định hiện hành. Các khu vực sản xuất hàng đầu cũng khó chịu vì rượu vang của họ cùng loại với nhiều loại rượu vang chất lượng kém hơn. Vào những năm 1980 và 1990, hai phân loại rượu vang mới của Ý đã được thêm vào và hệ thống quy định về rượu hiện hành đã ra đời.

Bảng phân loại rượu vang Ý theo luật DOC ban đầu 

Luật rượu vang hiện đại

Luật rượu vang của Ý thường được gọi là luật Denominazione di Origine Controllata, hay gọi tắt là luật DOC. Tương tự như luật AOC của Pháp, chúng là một hệ thống các khu vực xuất xứ được kiểm soát đối với rượu vang. Trên thực tế, thuật ngữ Denominazione di Origine Controllata dịch trực tiếp thành Appellation d’Origine Contrôlée trong tiếng Pháp. Các luật bao gồm bốn phân loại rượu vang Ý càng trở nên chặt chẽ và cụ thể hơn thì tên gọi càng lên cao trong hệ thống.

Theo thứ tự tăng dần, bốn phân loại chính thức là: vino da tavola, Indicazione Geografica Tipica (IGT), Denominazione di Origine Controllata (DOC) và Denominazione di Origine Controllata e Garantita (DOCG). Những phân loại này không nhất thiết phải được xếp hạng về chất lượng; đúng hơn, chúng chỉ đơn giản là sự phân loại kiểm soát nguồn gốc và cách làm rượu của từng loại rượu. Một số loại rượu vang ngon nhất được sản xuất ở Ý có thể vẫn thuộc danh mục IGT và thậm chí một số loại rượu vang có nhãn DOCG không phải lúc nào cũng được coi là loại rượu vang ngon nhất trong khu vực của chúng. Nhãn sẽ luôn liệt kê chỉ định thích hợp.

Bảng phân loại rượu vang Ý theo luật DOC từ ngày 01/08/2009

Chi tiết về luật rượu vang Ý DOC

Phân loại Vino da tavola

Loại rượu vang Ý được phân loại thấp nhất là vino da tavola, dịch ra tiếng Ý có nghĩa là “rượu vang để bàn”. Được làm ra để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ rượu vang hàng ngày của hàng triệu người Ý, đây là phân loại lớn nhất, chịu trách nhiệm cho hơn một nửa tổng sản lượng rượu vang Ý. Không có giới hạn pháp lý nào đáng chú ý đối với các nhà sản xuất rượu vang vino da tavola, vì loại rượu này loại rượu hiếm khi được xuất khẩu khỏi Ý. Thường thì chúng thậm chí không được đóng chai, chỉ được bán với số lượng lớn ở các thị trường địa phương.

Trong nỗ lực khuyến khích các nhà sản xuất rượu nâng tầm rượu vang của họ lên một tầm cao mới, các quy định mới hiện nay cấm rượu vang vino da tavola liệt kê các giống nho, vùng xuất xứ hoặc thậm chí là niên vụ nho.

Tem một trong những chai rượu vang trong phân loại Vino Da Tavola

Phân loại IGT

Thông thường, một bước tiến lớn về chất lượng so với phân loại vino da tavola là Indicazione Geografica Tipica (hay IGT). Đây là phân loại dành cho các loại rượu vang “điển hình của một vùng” và rất giống với phân loại rượu Vin de Pays của Pháp, nơi các nhà sản xuất rượu tạo ra rượu vang chất lượng tốt hơn với những hạn chế khá lỏng lẻo.

Chỉ định IGT lần đầu tiên được thiết lập vào đầu những năm 1990, trong nỗ lực phân loại chính xác các loại rượu vang chất lượng cao hơn, được giới phê bình đánh giá cao nhưng không phù hợp với các phân loại DOC và DOCG truyền thống và nghiêm ngặt hơn. Nhiều tên gọi mới đã được thiết lập trong phân loại IGT là những khu vực truyền thống cũng sản xuất rượu vang cấp độ DOC và DOCG.

Có hơn hai trăm loại rượu vang khác nhau được sản xuất bằng kỹ thuật hiện đại hoặc được làm từ nho hoặc hỗn hợp nho phi truyền thống đủ tiêu chuẩn để được xếp vào phân loại IGT. Nhiều loại rượu trong phân loại IGT được biết đến nhiều hơn nhờ tên tuổi thương hiệu hoặc nhà sản xuất hơn là theo tên gọi chính thức của chúng. Mục tiêu tổng thể với phân loại IGT là tìm cách để IGT trở thành phân loại sản xuất lớn nhất, tăng từ khoảng 15% tổng sản lượng rượu vang Ý mà nó đại diện ngày nay lên tới 40% rượu vang Ý.

Những thông tin thường thấy trên tem rượu vang được phân loại IGT

Phân loại Denominazione di Origine Controllata

Denominazione di Origine Controllata hoặc DOC là phân loại cao thứ hai và nghiêm ngặt hơn nhiều so với các quy định của IGT hoặc vino da tavola. Thuật ngữ này được dịch đại khái là “khu vực có nguồn gốc được kiểm soát” và rượu vang Ý từ các vùng sản xuất rượu vang truyền thống sử dụng các loại nho và kỹ thuật truyền thống chiếm phần lớn trong phân loại này. Mặc dù tên gọi này được sử dụng cho các phân vùng đã được phê duyệt trên khắp nước Ý, nhưng nó thường được hiểu khác nhau giữa các vùng.

Có hơn 300 phân vùng DOC được phê duyệt trên toàn quốc và kết hợp với danh mục DOCG, chúng chiếm khoảng 20% tổng sản lượng của Ý. Mặc dù sự phân loại này không hoàn hảo và được giải thích theo nhiều cách khác nhau trên khắp nước Ý, nhưng nó chắc chắn đã phục vụ mục đích nâng cao tiêu chuẩn chất lượng cho các loại rượu vang truyền thống của Ý một cách toàn diện. Rượu vang DOC thường được dán nhãn theo vùng (ví dụ: Soave DOC) hoặc theo cả loại nho lẫn tên vùng (ví dụ: Barbera d’Alba DOC).

Những thông tin thường thấy trên tem rượu vang được phân loại DOC

Phân loại Denominazione di Origine Controllata e Garantita

Phân loại hàng đầu theo luật rượu vang của Ý là phân loại duy nhất cố gắng đảm bảo chất lượng và được gọi là Denominazione di Origine Controllata e Garantita hoặc DOCG. Thuật ngữ này được dịch là “khu vực có nguồn gốc được kiểm soát và đảm bảo”, và cho đến nay đây là cách phân loại ưu tú nhất.

Được thành lập lần đầu tiên vào năm 1980, rượu vang DOCG phải tuân theo các tiêu chuẩn sản xuất cực kỳ nghiêm ngặt bao gồm những hạn chế nghiêm ngặt về sản lượng, loại nho được phê duyệt và kỹ thuật sản xuất rượu vang phù hợp. Ngoài ra, các loại rượu tuân thủ các quy định vẫn phải trải qua quá trình thử nghiệm toàn diện trong phòng thí nghiệm và vượt qua bảng phân tích cảm quan của từng loại rượu để đủ tiêu chuẩn.

Các loại rượu đủ điều kiện đạt trạng thái DOCG sẽ có một dải mỏng riêng biệt ghi rõ ký hiệu DOCG của chúng trên nắp chai hoặc trên nút chai. Rượu vang trắng có vạch màu xanh nhạt và vang đỏ sẽ có vạch màu hồng. Để đạt điều kiện để được phân loại này là vô cùng khó khăn và trong hơn 25 năm, chỉ có rất ít phân vùng được nâng lên cấp độ này. Cho đến nay, chỉ có 37 phân vùng đã được cấp trạng thái DOCG, nhưng theo thời gian, sẽ tiếp tục có thêm nhiều loại rượu vang và phân vùng rơi vào danh mục này.

Các vùng rượu vang quan trọng của Ý